Op de dag dat we met de dood worden geconfronteerd door het verlies van één van onze dierbaren wordt ons leven nooit meer als voorheen. De pijn die we voelen is soms ondraaglijk en er zijn dagen alsof het lijkt dat aan de pijn geen einde komt. Van verdriet en rouwen worden we ontzettend moe, omdat we geestelijk en lichamelijk intense emoties ondergaan. Dit zijn intense emoties van pijn, verdriet en gemis. Daar kun je je soms niet op voorbereiden als je plotseling iemand die je dierbaar is of een huisdier verliest. Een hooggevoelige ervaart gevoelens en emoties van pijn en verdriet diep en intens. Alle gevoelens komen op zo’n moment voorbij: diepe pijn, verdriet, schuldgevoel, ontkenning, durven loslaten en angst voor het alleen zijn.
Een paar dagen geleden heb ik plotseling mijn kat Joplin, van 19 jaar oud moeten laten inslapen. Hij was gezond en ineens begon hij af te takelen. In een paar weken tijd, met een opleving tot volledig niets meer kunnen en niet meer kunnen eten. Mijn halve leven is hij bij mij geweest, alles meegemaakt en gedeeld wat ik meemaakte. Uit liefde hem een waardig einde willen geven aan zijn leven zoals hij zijn leven ook waardig heeft geleefd. Maar zo plots, dat hakt er stevig in. De twijfel of je er wel goed aan doet, in gesprek gaan met het dier, dan het moment van afscheid nemen. O, wat moeilijk, je doet het uit liefde, maar het gaat zo tegen je natuur in, om diegene in te laten slapen waar je al zo lang zoveel van houdt. Ergens besef je het nog niet, dan slaan de paniekmomenten toe op zo’n dag. Doe ik het wel goed, klopt het wel?
Totdat ik zag dat mijn kat zelf weg wil kruipen in hoekjes en gaatjes; hij vindt het goed. Hij laat me weten dat hij er klaar voor is. Beelden van herinneringen schieten door mijn hoofd. Ik neem hem mee naar mijn bed, waar hij graag ligt, houd hem in mijn armen en vertel hem alle verhaaltjes vanaf de tijd dat hij 6 weken was en wat we allemaal mee gemaakt hebben. Hij blijft ondanks alle pijn knorren en kopjes geven, hoe zwak hij ook is. Ik leg mijn 3e oog tegen het zijne aan, en we hebben even echt contact. Ik kom binnen bij hem. Dit gaat diep. Ik adem in mijn hart en probeer me ondanks mijn verdriet open te stellen voor zijn wezen en hart. Ik kan hem voelen, ik voel de diepe liefde die hij voor mij ervaart. Wat een waardevol en prachtig moment. We ademen samen een tijdje zo door en zijn even samen Een. Dan ben ik toch even heel dankbaar dat ik dit mag en kan ervaren door mijn hooggevoeligheid terwijl ik tegelijkertijd diepe pijn van afscheid en loslaten ervaar. Een vloek en een zegen op hetzelfde moment.
Als er een dierbare overlijdt, dringt dit maar geleidelijk aan tot je door, ergens weet je het vanuit je hoofd, maar de rest in jezelf beseft het nog niet. Dat is een rotgevoel. Dit is blijkbaar nodig om de pijn van het gemis te kunnen voelen. Het innerlijk weten weet dat diegene niet meer terug komt. Ook al voel je het contact na het overlijden nog wel met de overledene.
Het doorleven van deze pijn is noodzakelijk voor jezelf. Rouwen kun je ook beter niet alleen doen, vraag of iemand even bij je kan blijven. Echt even er bij stil te staan en deze pijn te doorleven is belangrijk voor het rouwproces. Ook al verlamt deze pijn je en ben je dan even tot niets anders in staat. Dit kost tijd. Hoeveel tijd “afscheid nemen” van je vraagt, hangt af van de verbondenheid en de liefde die we voelden. Bewust afscheid nemen is dan ook van essentieel belang voor het rouwverwerkingsproces.
Soms ben je al voorbereid door langdurige ziekte en kun je het sterven van iemand beter aanvaarden en hoeft het niet altijd zo veel verdriet en pijn te kosten. Soms zijn we niet voorbereid op het verlies van mensen of dieren (huisgenoten) van wie we houden.
Afscheid nemen van een dierbare gaat gepaard met intens verdriet, teleurstelling, machteloosheid, woede en schuldgevoel. Wanneer we ons realiseren dat de overledene niet meer terugkomt, zijn we vaak boos/verdrietig/angstig omdat we alleen achterblijven. We voelen ons verloren, onzeker en angstig omdat er een grote leegte is ontstaan en het vraagt heel wat moed, kracht en bewuste inspanning om ons leven weer op het juiste spoor te krijgen, om alles door te laten gaan zoals je zou willen.
Om na het afscheid de rust te vinden is het belangrijk zoveel mogelijk tijd door te brengen met elkaar als dat zou kunnen. Dan heb je samen nog even de tijd om echt afscheid te nemen, om elkaar voor de dood een stukje los te laten. Lichamelijk contact is daarbij van essentieel belang. Wees dan niet bang om je gevoelens van angst, verdriet, liefde of genegenheid te tonen. Dit werkt juist heel helend. Zodat het later gemakkelijker wordt om je aan te passen aan een nieuw leven waarin de ander er niet meer is. Het geeft juist zielenrust voor de stervende maar ook voor de nabestaande. Zeg nog wat je zeggen wilt in alle respect en verbind je volledig met elkaar op zo’n moment voor het grote loslaten. Dit is ook voor diegene die overlijdt heel bevrijdend.
Na het sterven is het nog erg lastig doorgaan soms, vanwege de gewoontes die je samen hebt; daar kun je nog veel verdriet in ervaren door het gemis, even samen zijn, praten, knuffelen, de dagelijkse dingen. Maar ook hoeveel betekenis de overledene voor je had in het dagelijkse leven valt dan ineens weg. Dit vraagt aanpassing aan een andere situatie en ook de tijd nemen om hier aan te wennen.
Op een gegeven moment voel je dat je de draad van je leven weer beetje bij beetje op kunt oppakken, misschien niet meteen in zijn geheel maar in kleine stukjes. Neem ook even de tijd als het niet meteen allemaal gaat wat je wilt. Verdriet neemt veel ruimte in, en kost tijd om het goed te verwerken. Probeer je daar aan over te geven. Afscheid nemen is voor ieder mens die veel voelt moeilijk. Voor zij die achterblijven is het loslaten van iemand van wie je houdt één van de meest ingrijpende gebeurtenissen in een mensenleven. Al gaat het om een mens of een dier waar je je leven mee deelt. Meestal zijn het net de kleine dingen in het gezamenlijke leven die we missen maar zeker ook de hartsverbinding en liefdesuitwisseling.
Na de dood is vooral het gemis van de dierbare vaak ondraaglijk. Stop je eigen verdriet niet weg, zeker niet als je zo sensitief bent. Laat het verdriet helemaal aanwezig zijn. Het hoort nu eenmaal bij het verwerkingsproces. Creëer kleine rituelen om het afscheid te verzachten. De band met de overledene blijft gewoon bestaan, maar krijgt wel een andere plaats, een herinnering en een ander soort contact vanuit een andere dimensie.
Voor sommige mensen is erover praten moeilijk, maar helpt het om te schrijven, te dichten of te schilderen als het mondeling uiten van je emoties niet lukt.
Uiteindelijk zul je het verlies ook emotioneel een plaats kunnen geven als je jezelf deze ruimte hebt gegeven. Misschien gaat de pijn nooit helemaal over, maar daarnaast kun je het leven wel weer als zinvol gaan ervaren. Vaak zien we dat verlies ook verandering brengt in de waarden of prioriteiten in je leven. Het waarderen van anderen die er nog voor je zijn.
Het is normaal om af en toe nog verdriet te hebben om het verlies, zelfs jaren later. ‘Verwerking’ betekent dat het verlies een plek heeft, niet dat het ‘vergeten’ is. In deze liefde blijft alles voortbestaan. Er is geen verschil tussen het verdriet tussen mens of dier.
Voel je vrij om hieronder jouw reactie en/of jouw tips over dit onderwerp te delen, waardoor je ook andere inspireert.
Delen via de social mediaknoppen mag altijd.
Wil jij ook je eigen de leiding terug over je eigen leven en je energie? Wil jij een goede relatie met jezelf, leren hoe je jezelf heelt en daardoor ook goede relaties met anderen opbouwen? Wil jij leren hoe jij in je kracht kunt blijven als hooggevoelige vrouw in elke situatie, omdat jij bewust bent hoe jij op je best kunt zijn en blijven? Wil jij jouw energielevel hoog krijgen en houden, zonder daar al te veel moeite voor te doen? Wil jij uit je overlevingsmechanisme komen en vanuit ontspanning je leven inrichten? Wil jij weten hoe het is om vanuit je hart te gaan leven?
In jaarprogramma of de themaweekenden voor hooggevoelige vrouwen werken we heel bewust keer op keer op het opnieuw programmeren van je gedachten en gedragspatronen. Dit komt je relaties ten goede en heeft zelfs positieve invloed op je werksituatie.